Kościół jest udostępniany
do zwiedzania od 1.V do 30.IX od godz. 9:00 do 17:00, poza tym okresem po
uprzedzeniu telefonicznym.
Parafia rzymskokatolicka Wniebowzięcia NMP
Pl. Kościelny 9
57-300 Kłodzko
Tel. 074 865 80 20
Dawniej plac Kościelny i stojący na nim kościół parafialny Wniebowzięcia
Najświętszej Marii Panny otoczony był murem cmentarnym. Jego pozostałością
jest północna brama (od ulicy Kościelnej), zwana Czarną. Zbudowana w stylu
późnogotyckim, posiada 2 kolumny toskańskie. Zwieńcza ją skromny naczółek,
na którym są umieszczone rzeźby 3 świętych: Ignacego Loyoli, Filipa z Neri
i Franciszka Ksawerego. Na fryzie litery „A.M.D.G.:, będące skrótem
łacińskiego hasła ” Ad Maiorem Dei Gloriam” („ku większej chwale Boga”).
Cmentarz przykościelny
został zlikwidowany po 1624 r., kiedy jezuici przystąpili do przebudowy
kościoła. Świadczy o tym fakt wykorzystania starych płyt nagrobnych przy
kładzeniu nowej posadzki. Centralną budowlą placu Kościelnego jest gotycki
kościół parafialny Wniebowzięcia NMP, najwspanialszy obiekt sakralny
Kłodzka. Pierwotny kościół, wzmiankowany w 1183 r. był drewnianą budowlą o
dość pokaźnych rozmiarach, gdyż jak napisano, posiadał w 1319 r. aż 9
ołtarzy. Obecny, murowany pochodzi z XIV-XVI w. Kamień węgielny położyli
joannici około 1344 r., inicjatorem budowy był między innymi arcybiskup
praski- Arnoszt z Pardubic. Prace planowano rozpocząć w II poł. XIV w.,
jednak zamiary zaczęto realizować dopiero na początku XV wieku. Zbudowano
wówczas wschodnią część świątyni , kaplicę św. Zygmunta i mury kaplicy św.
Anny – dziś kaplica Zmarłych. Wojny husyckie zahamowały budowę na
kilkanaście lat. Wznowiono ją dopiero po roku 1458 r. Do 1468 r. ukończona
została nawa główna oraz wieża południowa – zwana Białą, na której murach
znajduję się znak krzyża maltańskiego oraz data 1465. Prawdopodobnie wówczas
nastąpiło wznowienie prac po kolejnej przerwie. Budowę wieży północnej
(Czarnej), rozpoczęto w 1487 r. świadczy o tym napis znajdujący się na jej
murach, a informujący o położeniu kamienia węgielnego przez mistrza Jana
Strausburgera w obecności księcia Karola I, syna Henryka UI Ziębickiego i
wnuka Jerzego z Podiebradu. Wysokością nie dorównuje wieży południowej.
Budowę doprowadzono do poziomu przedostatniego gzymsu sąsiedniej, a
zakończono ją prawdopodobnie ok. 1522 r. wcześniej, bo w 1482 r. ukończono
budowę Ogrójca przy portalu północnym, a w roku 1490- naw bocznych. Kaplica
św. Jakuba powstała w latach 1500-1501. Pół wieku później pokryto nawę
główną sklepieniem murowym. Do tego czasu istniał drewniany strop. W latach
1562-1591 kościół pozostawał we władaniu protestantów, choć joannici
zachowali dla katolickich nabożeństw nawę południową oraz kaplicę św.
Jakuba. Kościół uległ uszkodzeniu podczas wojny trzydziestoletniej. Odbudowę
i jednocześnie modernizację w stylu barokowym rozpoczęli jezuici ok.1624
r., wykonano wówczas między innymi nową posadzkę, nadbudowano empory.
Podwyższono nawy boczne, gotyckie sklepienia ozdobiono sztukaterią, a na
miejscu kaplicy św. Anny powstała kaplica Zmarłych. W roku 1723 kościół
wzbogacił się o ołtarz główny- obecny. W późniejszych czasach kościół był
wielokrotnie odnawiany, miedzy innymi w latach 1836-41 i 1929-37. Kościół
jest trójnawową, masywną bazyliką z emporami o 7 przęsłach i 3 absydach,
zakończonych pół-ośmiobocznie. Zbudowany z piaskowca i cegły ma 62 metry
długości, 22 metry szerokości. Wystrój i wyposażenie wnętrza
gotycko-barokowe. Najwyższą kondygnację nawy głównej zdobią barokowe gzymsy
i pilastry. Między otworami empor popiersia 14 patronów Kłodzka (1720)
autorstwa F. K. Veita, a nad nimi malowidła wykonane przez Karola
Pankwarta. Na filarach w bogatych owalnych ramach obrazy pierwszych świętych
zakonu jezuitów. Prezbiterium należy do najstarszych części kościoła, lecz
posiada wystrój późnobarokowy. Ołtarz główny z tego samego okresu, projektu
K. Tauscha w ołtarzu pod baldachimem, bogato zdobionymi symbolami
ewangelistów i rzeźbami aniołów, gotycka rzeźbiona w drzewie cedrowym figura
Madonny ( połowa XIV wieku).Przed ołtarzem, po prawej stronie marmurowy
pomnik arcybiskupa Arnoszta z Pardubic z 1884 r., który jest fundatorem
kościoła. Pod posadzką znajduje się krypta dla zmarłych książąt,
spoczywających w kościele Bernardynów, wykopana w 1558 r., przy pierwszym
przęśle nawy głównej.
Do przedsionka nawy południowej przylega kaplica św. Jakuba o gotyckim
układzie sklepień i okien, choć pozbawiona charakterystycznych dla tego
stylu przypór. W końcu nawy południowej, ale także nawy północnej,
wspaniałe, bogato rzeźbione konfesjonały, a cechach charakterystycznych już
dla rokoka. Wykonał je Michał Klahr (1720). Najpoważniejszym dziełem
M.Klahra w tym kościele jest wspaniała, osłonięta kutą kratą ambona; należy
ona do najwspanialszych tego typu wyposażeń. Drzwiczki prowadzące na ambonę
zdobią kolumny z jońskimi głowicami oraz płaskorzeźbą. Nad nimi figura
Chrystusa wśród klęczących aniołów. Wokół kazalnicy rzeźby czterech ojców
Kościoła: Ambrożego, Grzegorza Wielkiego, Augustyna oraz Hieronima. Ambona
nakryta jest wysokim baldachimem z rzeźbami symboli ewangelistów, proroków
i aniołów. Spośród licznych ołtarzy bocznych, uwagę przykuwa ołtarz
Wniebowzięcia NMP, znajdujący się pod pierwszym filarem nawy południowej.
Ciekawym elementem kościoła jest portal wejściowy, który jest przesunięty o
ponad metr ku południowi od głównej osi kościoła. Naprzeciw portalu
wejściowego do Kościoła znajduje się posąg św. Jana Nepomucena pochodzący z
1720 roku który jest otoczony kwadratową kamienną balustradą z figurami
aniołków ustawionych na postumentach w narożnikach ogrodzenia.