Góra Forteczna ( Zamkowa) to tutaj istniał w IX wieku gród obwarowany umocnieniami drewniano-ziemnymi. W XII wieku ustanowiono w Kłodzku kasztelanię. Pierwszym kasztelanem został w 1170 r., przez władcę Czech mianowany Sobiesława I – Gronzata. Za czasów Jerzego z Podiebradów zamek staje się komfortową rezydencją. W skład której obok pomieszczeń mieszkalnych wchodziła kaplica oraz kościół św. Wacława i św. Marcina. Wodę czerpano z pięciu studzien. Najstarsza studnia pochodziła z 1393 roku, zwana była Tumską, a najgłębsza Piekarska, znajdowała się w 60 metrowym szybie. W latach 1557-1560 architekt Lorenz Kirschke rozbudował twierdzę o zamek średni i niższy. One to, wraz z zamkiem wyższym i fortyfikacjami miasta, stanowiły zespolony w jedno system obronny. Dalsze prace nad rozbudową umocnień prowadził w latach 1690-1702 Jakub Carove. Na zlecenie Habsburgów wzniesiono wtedy trzy bastiony Jabłonki, Ludmiły i Wacława. Były one podstawą umocnień twierdzy, tworzyły tzw. dzieło koronowe, osłaniające Górę Forteczną od północy i wschodu. Natomiast od południa i zachodu wybudowano bastiony Alarmowy i Dzwonnik oraz półbastion Orzeł. Kompleks tych umocnień otaczał położony na szczycie zamek, był on częściowo dostosowany do systemu umocnień. Bastiony zostały osłonięte rawelinami – Polnym i Jabłonką oraz fosą.
W 1742
r. hrabstwo i miasto przechodzą pod panowanie Prus. Wkrótce następuje
kolejny etap rozbudowy kłodzkich fortyfikacji. Modernizację przeprowadza
holenderski inżynier Gerhard Cornelius Walrawe.
W 1743 rozpoczyna się wznoszenie umocnień na pobliskiej Górze Owczej. Te
dwie twierdze miały tworzyć rygiel zamykający w razie potrzeby miasto.
Obrona
Twierdzy Kłodzkiej została wzmocniona przede wszystkim przez wzniesienie na
miejscu dawnego zamku kleszczowego Dożonu, najwyższego umocnienia, który był
przewidziany jako jej ostatni punkt oporu. Wybudowano Żuraw – redutę
osłaniająca przedmieście Kłodzka od strony północnej, bezpośrednio
współpracującą z umocnieniami Góry Owczej. Zostały wzniesione szańce
dwukleszczowe do obrony kurtyn bastionów: Wielki Kleszcz po stronie
północnej twierdzy, między dziełem koronowym a Donżonem; Mały Kleszcz na
wschód, nad ulicą Łukasińskiego i Kleszcz Tumski na południe nad ulicą
Czeską. Pogłębiono fosy, podniesiono raweliny. Zbudowano cały system
korytarzy, sztolni, chodników kontrminerskich, zapobiegających wierceniu
podkopówi ewentualnemu wysadzeniu umocnień. Wtedy zmieniono też częściowo
charakter miasta, przeznaczając niektóre budowle na potrzeby miasta.
Twierdza w Kłodzku a także w Koźlu i Świdnicy były największymi twierdzami
na Śląsku. Znajdowały się tutaj koszary a w nich: magazyny, piekarnie,
warzelnia piwa i karcel.
Wraz z postępem w prowadzeniu działań wojennych, rola fortyfikacji malała,
aż w końcu XVIII wieku uznano za zbyteczne prowadzenie dalszych prac
budowlanych na tak dużą skalę. W 1877 r. twierdza została przeznaczona na
miejsce odosobnienia więźniów politycznych Niemiec. W czasie II wojny
światowej znajdowało się tu ciężkie więzienie hitlerowskie dla więźniów
politycznych, miejsce kaźni i obóz pracy. Więziono tu Rosjan, Francuzów,
Włochów, Belgów, Czechów, Finów i Anglików. Od 1944 roku pracowały tu
przeniesione z powodu przesuwania się frontu zakłady AEG, w których
produkowano aparaty radiowe dla łodzi podwodnych (U-Boot) i rakiet V1 i V2.
Współcześnie stanowi zabytek architektury budownictwa militarnego tamtych
lat.
Dzisiaj na twierdzy można zobaczyć:
- podziemne korytarze – chodniki minerskie ( do zwiedzania z przewodnikiem)
- ekspozycję historyczną o twierdzy
- kilka wewnętrznych dziedzińców
- bastiony obronne , z których rozpościera się piękny widok na Kłodzko i
okolice
-wystawę szkła
- wystawę sprzętu pożarniczego
- lapidarium – gdzie zebrano zabytkowe płyty nagrobkowe i rzeźby z dworów z
okolic Kłodzka
Twierdza Kłodzka
ul. Grodzisko 1, 57-300 Kłodzko
tel. (074) 867-34-68
Czynne: codziennie od 18.IV do 31.X: w godz.
10.00 - 18.00 od 1.XI do 17.IV: w godz. 9.00 - 16.00.
16.IV i 24 .XII twierdza jest nieczynna
Bilety wstępu: (twierdza z labiryntami)
12 zł norm. / 8 zł ulg.
